Alle voorverpakte levensmiddelen in Nederland dienen een etiket te bevatten. En dit etiket geeft jou als consument waardevol inzicht in wat er in het product zit! Goed etiketten lezen is essentieel als je suikervrij wilt eten. Vandaar dat ik jullie deze week wat inzicht geef in het productlabel, en het verschil tussen de ingrediëntenlijst en de voedingswaarde tabel uitleg. Waar kun jij als consument op kunt letten als je gezond wilt eten?

Uiteraard zien etiketten er over de hele wereld net wat anders uit. In Nederland zit het als volgt in elkaar:

“Wat precies op een etiket moet staan is vastgelegd in de Warenwet Informatie Levensmiddelen (WIL) en in de Europese verordening ‘verstrekking voedselinformatie aan consumenten’. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit houdt hier toezicht op.” – het Voedingscentrum.

Als je start met suikervrij eten is het bestuderen van de etiketten helaas het eerste wat je moet gaan doen. Aan sommige producten wordt immers suiker toegevoegd als conserveermiddel, bindmiddel of kleurstof. Maar tegenwoordig wordt het ook weleens toegevoegd om het product ongemerkt te zoeten…

Etiketten lezen: wat moet je erover weten?

De ingrediëntenlijst

Op elk voorverpakt product vind je een ingrediëntenlijst. Hier vind je een lijst van de stoffen die in het product zijn gebruikt. Wat goed is om te weten is dat de eerstgenoemde stof in de lijst, de stof is die het meeste voorkomt in het product. De lijst is aflopend, dus het ingrediënt wat als laatste wordt vermeld is relatief gezien het minst gebruikte onderdeel van het product.

Gewoon letten op het woord “suiker” in de ingrediëntenlijst, daar red je het helaas niet mee. Al eerder schreef ik over de vormen van suiker die je terugziet op de Nederlandse etiketten. Nog steeds bestaat er wel verwarring over alles wat je kunt zien als toegevoegde suiker. Ik deed wat online onderzoek en vond onderstaande tabel, die mogelijk nog wat meer inzicht geeft in de verschillende vormen van suiker. Bij het etiketten lezen, kijk dan goed of je deze termen terug vindt in de ingrediëntenlijst!

Suikers	Chemische Namen	Vloeibare Suikers	Sap Uit Fruit
Suiker Kristalsuiker Rietsuiker Invertsuiker	Sacharose	Stroop
Melksuiker	Lactose
Vruchtensuiker	Fructose
Druivensuiker	Dextrose
Moutsuiker	Maltose (of Maltodextrine)
		Honing Agavesiroop Maplesiroop
		Isoglucose Glucose-  fructosestroop Glucosestroop Melasse
			Vruchtensap Vruchten-  concentraat
	Trehalose
	Galactose

Natuurlijke suikers

Er bestaat uiteraard onderscheid tussen de “geraffineerde” fabriekssuikers zoals kristalsuiker en natuurlijke suikers zoals honing en agavesiroop. Helaas is het volgens de meeste onderzoeken niet zo dat de natuurlijke suikers erg veel beter zijn dan de fabriekssuikers. Ook wordt helaas weleens suikerwater aan honing toegevoegd, waardoor ook dat product minder natuurlijk is dan het lijkt! Lees er hier meer over.

Wat ik overigens wel gebruik is fruit. Uiteraard moet je met fruit ook niet overdrijven, want ook fruit bevat van nature suiker (in de vorm van fructose). Het feit dat fruit veel vitamines, vezels en mineralen bevat trekt mij over de streep. Laten we wel wezen, vers fruit is essentieel in ons voedingspatroon (ditzelfde kunnen we helaas niet zeggen over rietsuiker, basterdsuiker, en ga zo maar door).

In sommige producten wordt echter een vruchtenconcentraat gebruikt: Hier is nog maar weinig over van alle goede voedingsstoffen uit het fruit, en dit concentraat bestaat voornamelijk uit suiker. Maak dus liever zelf je versgeperste sinaasappelsap (en combineer in je sap een beetje fruit met lekker veel groente!) en skip de voorverpakte houdbare variant uit de supermarkt als je geen zin hebt in een suikerdip!

De voedingswaardetabel

Etiketten lezen lijkt wel een vak apart. Want naast een ingrediëntenlijst vind je op het etiket ook een voedingswaardetabel. Deze tabel geeft je inzicht in de voedingswaarde van het product: hierin kun je vinden hoeveel koolhydraten, eiwitten en vetten het product bevat. Dit wordt vaak aangegeven per 100 gram, maar op sommige producten ook nog eens per portie.

Onder het kopje koolhydraten kun je ook terugvinden hoeveel suikers het product bevat. Dit is echter wel een combinatie van natuurlijke suikers en toegevoegde suikers. In sommige producten zit van nature suiker (denk hierbij aan granen, noten en fruit.) Schrik dus niet als er in de voedingswaardetabel suikers vermeld zijn, maar in de ingrediëntenlijst niet. Het zijn vooral de toegevoegde suikers die de boosdoener zijn (en die staan dus op de ingrediëntenlijst vermeld).

Koolhydraten: goed of slecht?

In een gezond eetpatroon krijg je ongeveer 45-65% van je totale energie binnen via koolhydraten, aldus de Vanderbilt University. Soms wordt een suikervrij dieet onder het kopje koolhydraat-arm dieet geschaard, dit is dan ook zeker niet op mijn dieet van toepassing. Ik kies overigens wel voor langzame koolhydraten die minder effect hebben op de bloedsuikerspiegel. Dus bruine rijst in plaats van witte, volkorenbrood (of liever nog zelfgemaakt speltbrood) in plaats van wit brood (of brood gebruind met kleurstof), volkoren (spelt-)pasta in plaats van reguliere pasta… Deze koolhydraten worden langzamer opgenomen in je lichaam, en zo voorkom je het rollercoaster-effect.

Suiker-claims op de verpakking

Los van de ingrediëntenlijst en de voedingswaardetabel willen fabrikanten nog weleens claims rondom suiker op de verpakking vermelden. Misschien ken je van die producten waar groot op staat vermeld “zonder toegevoegde suikers”? Uiteraard proberen producenten hun product te verkopen, en benadrukken ze dan ook graag hoe gezond hun producten zijn. Maar wat houden de claims nou eigenlijk precies in? Ik zocht het uit en vond het antwoord op de site van het Voedingscentrum:

• Suikerarm: Het suikergehalte van het product is maximaal 5 gram/100 gram of 2,5 gram/100 milliliter.

• Suikervrij: Het suikergehalte van het product is maximaal 0,5 gram/100 gram of 0,5 gram per 100 milliliter.

• Zonder toegevoegde suikers: Aan het product zijn geen suikers of zoetstoffen toegevoegd. Als dat van toepassing is, moet er op het product staan: “Dit product bevat van nature aanwezige suikers”.

De laatste healthclaim “zonder toegevoegde suikers” betekent overigens niet dat er helemaal geen suikers in het product zitten. Meestal zijn er van nature suikers aanwezig in een product, denk hierbij aan producten waarin wél een vruchtenconcentraat is verwerkt. Wil je dus écht een suikerdip mijden? Controleer dan de ingrediëntenlijst en controleer in de voedingswaardetabel (zie hierboven) hoeveel suiker er van nature in het product zit.

Ik hoop dat deze informatie je op weg helpt met het etiketten lezen en je een bewustere keuze kunt maken. Wil je echt aan de slag met een suikervrij eetpatroon? Start dan met mijn suiker detox!